Traktaty odprężeniowe
„1963 Układ o częściowym zakazie prób z bronią jądrową (PTBT)
Układ o zakazie prób z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej oraz pod wodą. (…)
1967 Układ o przestrzeni kosmicznej
(…) Zakazuje umieszczania broni jądrowej lub innych broni masowej zagłady na orbicie okołoziemskiej, na Księżycu i innych ciałach niebieskich oraz gdziekolwiek indziej w przestrzeni kosmicznej. (…)
1968 Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT)
Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Opracowany w celu zapobieżenia rozpowszechnianiu broni jądrowej, jednocześnie wspiera pokojowe wykorzystanie energii jądrowej. (…)
1971 Układ o denuklearyzacji dna mórz i oceanów
Układ w sprawie zakazu umieszczania broni jądrowej i innej broni masowego rażenia na dnie mórz i oceanów oraz we wnętrzu ziemi pod tym dnem. (…)
1972 Konwencja o zakazie broni biologicznej i toksycznej (BTWC)
Konwencja o zakazie badań, produkcji i magazynowania broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu. (…)
1972 Porozumienie tymczasowe SALT I
Porozumienie tymczasowe między USA i ZSRR o niektórych środkach w zakresie ograniczenia strategicznych zbrojeń ofensywnych. Zamraża istniejące wysokości pułapów amerykańskich i radzieckich wyrzutni strategicznych rakiet jądrowych i okrętów podwodnych do czasu osiągnięcia porozumienia w sprawie bardziej kompleksowych środków. (…)
1972 Układ ABM
Układ między USA i ZSRR o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej. Ogranicza rozmieszczenie radzieckich i amerykańskich systemów obrony przeciwrakietowej ABM. (…)
1974 Układ progowy o ograniczeniu podziemnych prób z bronią jądrową (TTBT)
Układ między USA i ZSRR o ograniczeniu podziemnych prób z bronią jądrową. (…)
1975 Akt końcowy KBWE z Helsinek
Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE). Podpisany przez 35 państw. Zawiera m.in. wymóg powiadamiania o dużych manewrach wojskowych, w których bierze udział ponad 25 tysięcy żołnierzy, oraz postanowienia o innych środkach budowy zaufania. (…)
1977 Konwencja o zakazie modyfikacji środowiska (ENMOD)
Konwencja o zakazie stosowania technik modyfikacji środowiska w militarnych lub innych wrogich celach. (…)
1979 Układ SALT II
Układ między USA i ZSRR o ograniczeniu strategicznych zbrojeń ofensywnych. Zastąpił Porozumienie tymczasowe SALT I. Podpisany 18 lipca 1979 r., Układ nigdy nie wszedł w życie; został zastąpiony przez Układ START I w 1991 r.
1981 Konwencja o broniach szczególnie niehumanitarnych
Konwencja o zakazie i ograniczeniach stosowania pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uznane za nadmiernie szkodliwe lub powodujące masowe skutki. (…)
1986 Dokument sztokholmski
Dokument Konferencji sztokholmskiej w sprawie środków budowy zaufania i bezpieczeństwa oraz rozbrojenia w Europie. (…)
1987 Układ INF
Układ między USA i ZSRR o likwidacji rakiet średniego i krótszego zasięgu. (…)
1990 Traktat CFE
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie. Ustanawia na obszarze od Atlantyku po Ural pułapy na główne rodzaje uzbrojenia konwencjonalnego, niezbędnego do przeprowadzenia nagłego natarcia oraz rozpoczęcia operacji ofensywnych na wielką skalę. (…)
1991 START I
Układ między USA i ZSRR o redukcji i ograniczeniu strategicznych broni ofensywnych. Ustanawia znacznie zmniejszone limity międzykontynentalnych rakiet balistycznych oraz ich wyrzutni i głowic; wyrzutni i głowic rakiet balistycznych wystrzeliwanych z okrętów podwodnych; ciężkich bombowców i ich uzbrojenia, włącznie z rakietami dalekiego zasięgu typu "Cruise" wystrzeliwanymi z powietrza. (…)
1991 Rejestr ONZ transferu uzbrojenia konwencjonalnego
Wprowadza większą jawność oraz upraszcza nadzór nad nieuzasadnionym zwiększaniem uzbrojenia w jakimkolwiek państwie.
źródło
Zadania
1. Wyjaśnij, jaki efekt mogły wywierać na opinię publiczną kolejne umowy między stronami konfliktu zimnowojennego?
2. Wymień zagrożenia, jakim miały zapobiegać układy między stronami zimnowojennego konfliktu – innymi słowy wyjaśnij sens tych umów
Bibliografia
1. Traktaty odprężeniowe Dostępne: http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/nato/z5s14-1.html [dostęp: 21.08.22]