„(…) umowne określenie stanu stosunków międzynarodowych charakteryzujących się trwałym konfliktem, ale również niemożnością jego rozstrzygnięcia przez konfrontację militarną.

(…) obecnie zimną wojną nazywa się globalny konflikt po II wojnie światowej (wówczas określenie to weszło do powszechnego użytku). Zimna wojna po II wojnie światowej rozpoczęła się jako konflikt między ZSRR a światem demokracji zachodnich, jednak stopniowo front konfrontacji rozszerzył się i zróżnicował. W tym okresie zimna wojna charakteryzowała się silnym, choć zmiennym napięciem politycznym, wyścigiem zbrojeń, konfrontacją ideologiczną i wojną psychologiczną, walką o wpływy na terenach peryferyjnych z punktu widzenia głównych protagonistów oraz instrumentalnym traktowaniem wymiany handlowej i kulturalnej, przy jednoczesnej powściągliwości w działaniach wojskowych. (…)

lata 1950–53, kiedy nastąpiła pierwsza zbrojna konfrontacja na obszarze peryferyjnym (Korea) między blokiem sowieckim a Zachodem oraz utrwaliły się strefy wpływów ustalone wcześniej; (…)”

„Kraje Europy Środkowo-Wschodniej zostały w czasie II wojny światowej bardzo zniszczone. Pomoc materialna i finansowa była konieczna, aby wyciągnąć je z zapaści. Plan Marshalla, skierowany do wszystkich państw europejskich i mający na celu odbudowę ich gospodarek, został odrzucony przez Związek Sowiecki, a kraje satelickie zmuszono do rezygnacji z przystąpienia do niego. Moskwa uznała plan Marshalla za narzędzie wzrostu wpływów Zachodu w państwach bloku wschodniego. Sowiecką odpowiedzią było utworzenie w styczniu 1949 r. Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W jej skład pierwotnie weszły Związek Sowiecki, Ludowa Republika Bułgarii, Republika Czechosłowacka, Rumuńska Republika Ludowa, Polska Rzeczpospolita Ludowa oraz Węgierska Republika Ludowa. W późniejszych latach dołączyły jeszcze Albania i NRD. Kryzys władzy sowieckiej spowodował upadek RWPG i oficjalne jej rozwiązanie w 1991 roku. (…)

Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej została utworzona w celu koordynowania współpracy gospodarczej państw bloku wschodniego oraz wspierania gospodarek państw członkowskich. Współpraca gospodarcza między krajami wchodzącymi w skład RWPG przyjmowała głównie formę dostaw surowców, kredytów oraz transferu technologii. (…)

Problem stanowiło jednak to, że decydentem wyznaczającym kierunki i priorytety RWPG był Związek Sowiecki. On też pozostawał głównym beneficjentem wymiany gospodarczej. W wieloletnich umowach handlowych zawieranych między państwami członkowskimi największy udział miała Moskwa. Na przykład na Węgrzech i w Polsce ZSRS miał ok. 25 % udziału w wymianie handlowej, a w Bułgarii było to 50%.”