Polska, Świat

DYSKRYMINACJA

Agnieszka Mikulska, Maciej Sopyło

1
Tryb prezentacji

Bianka Nwolisa. Wraz z rodzicami i rodzeństwem protestowała przeciwko rasizmowi przed Ambasadą USA w Warszawie

Dyskryminacja a język - Nie mów do mnie murzyn.

źródło

Gazeta Wyborcza, 11.06.2020, Dorota Wysocka-Schnepf, montaż Bartosz Kłys , "Dziewczynka z protestu: Zmieniam świat! Stop calling me Murzyn!"(foto: Jędrzej Nowicki/Agencja Wyborcza.pl)

https://wyborcza.pl/7,82983,26023342,dziewczynka-z-protestu-zmieniam-swiat-stop-calling-me-murzyn.html

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Co twoim zdaniem oznacza słowo murzyn? 

b) Jaki jest wydźwięk tego słowa - neutralne, obraźliwy, anachroniczny, naukowy? 

c) Czy znasz jeszcze inne określenia ludzi, związane z ich wyglądem, przynależnością narodową, religijną, wyglądem, które kiedyś były powszechnie używane, a dziś uważane są za niestosowne? Myśląc o przykładach, weź pod uwagę też inne kraje i kontynenty. 

Zadania

  1. Przypomnij sobie i wynotuj wszystkie powiedzonka, porzekadła i przysłowia zawierające słowo murzyn. Czego one dotyczą? Jakie skojarzenia z murzynami przychodzą ci do głowy przy okazji tych powiedzonek? Zastanów się, dlaczego osoby czarnoskóre nie chcą być określane słowem murzyn. Jak inaczej można określić osoby o czarnym kolorze skóry? W jakich przypadkach określenie koloru skory, przynależności do jakiejś grupy etnicznej  ma znaczenie, a kiedy nie ma? 
  2. Pomyśl o różnych grupach narodowych, etnicznych i religijnych. Przypomnij sobie różne przysłowia i porzekadła na ich temat lub do nich się odnoszące (np. Cygańska dusza). Zastanów się, jak one wpływają na postrzeganie i samopoczucie danej grupy. 
  3. Zdarza się, że wymaganie używania bądź nieużywania pewnych określeń (np. Murzyn) są nazywane polityczną poprawnością. Zastanów się, jaka jest relacja pomiędzy polityczną poprawnością a dyskryminacją? Kto Twoim zdaniem jest ofiarą dyskryminacji w kontekście politycznej poprawności. 
  4. Zapewne korzystasz z mediów społecznościowych. Czy regulaminy tych mediów, albo też zasady wprowadzanie przez samych użytkowników powodują, że wiesz, jaki język i jakie określenia innych osób są niedozwolone przez administratora lub nieakceptowane przez społeczność? Jeżeli tak, to podaj przykłady treści, które byłby niedozwolone.
2
Tryb prezentacji

Przeciwdziałanie przestępstwom na tle rasowym

Art.  256.  

§  1. 

Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.(…)

Art.  257.  [Napaść z powodu ksenofobii, rasizmu lub nietolerancji religijnej]

Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. (…)

źródło

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553. Wybrane artykuły - fragmenty

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Jakie czyny są zabronione w wymienionych artykułach kodeksu karnego? 

b) Jakich cech osobowych dotyczą przestępstwa opisane w tych artykułach? 

c) Dlaczego Twoim zdaniem w kodeksie karnym wyodrębniono osobno przestępstwa motywowane nienawiścią?

d) Czy nienawiść jako motywacja przestępstwa powinna podlegać surowszej karze?

e) Czy statut twojej szkoły przewiduje jakieś szczególne konsekwencje za negatywne zachowania motywowane nienawiścią, w tym za używanie języka nienawiści?

Zadania

  1. W wielu krajach, w szczególności w krajach Unii Europejskiej, prawo krajowe zakazuje publicznego szerzenia ksenofobii, rasizmu, nienawiści z powodów etnicznych, narodowych, religijnych itp., ale jednocześnie gwarantuje prawo do wolności wypowiedzi.  Zastanów się, dlaczego państwa dopuszczają ograniczenia wolności słowa w przypadkach, gdy szczerzony jest rasizm lub mowa nienawiści. Podobnie w przypadku przemocy fizycznej, wiele krajów ostrzej karze przestępstwa motywowane nienawiścią. Spróbuj przypomnieć sobie wydarzenia z historii XX wieku, kiedy mowa nienawiści oraz nie usankcjonowana prawnie dyskryminacja doprowadziło do szeroko zakrojonej przemocy fizycznej, ludobójstwa, a nawet zagłady.
  2. Wyobraź sobie, że jesteś świadkiem napaści na ciemnoskórą osobę - została ona uderzona i zwyzywana z powodu swojego wyglądu. Jak uważasz, do kogo powinna być zgłoszona taka sytuacja? Czy znasz jakieś organizacje lub osoby, które pomagają ofiarom przemocy z nienawiści? Pomyśl o tych organizacjach szeroko – tych, które działają na rzecz różnych grup mniejszościowych, czy też szerzej, które działają w obronie praw człowieka. Gdyby taka sytuacja miała miejsce w szkole, co mógłbyś/moglibyście zrobić jako społeczność uczniowska?

 

3
Tryb prezentacji

Polityki miejskie i klauzule równościowe

Klauzule antydyskryminacyjne w miejskich umowach z organizacjami społecznymi

Organizacje realizujące zadania publiczne zlecane przez m.st. Warszawę zobowiązują się w umowie na realizację zadań do niedyskryminowania odbiorców swoich działań. Zapisy antydyskryminacyjne znajdują się także w umowach na najem lokali użytkowych.

Klauzula antydyskryminacyjna w umowach najmu lokali użytkowych (…)

Wprowadzenie klauzuli do umów najmu miejskich lokali to pokłosie tzw. testów dyskryminacyjnych, przeprowadzonych w marcu 2011 r. przez trzy organizacje pozarządowe. Podczas testów sprawdzano, czy w klubach nocnych występuje zjawisko negatywnej selekcji osób o odmiennym kolorze skóry lub pochodzeniu etnicznym. (…)

Zgodnie z tymi zapisami m.in: „Najemca, personel Najemcy, a także wszelkie podmioty i osoby świadczące niezależnie usługi lub sprzedające towary w lokalu Najemcy nie mogą dopuszczać się działań lub zaniedbań noszących znamiona dyskryminacji pośredniej lub bezpośredniej, w szczególności ze względu na takie cechy jak płeć, rasa, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”.

Za nieprzestrzeganie – wypowiedzenie najmu

W przypadku najmu lokali nieprzestrzeganie klauzuli antydyskryminacyjnej niesie konsekwencje w postaci wypowiedzenia umowy przez Wynajmującego (czyli odpowiedni Zarząd Gospodarowania Nieruchomościami, który podpisuje umowę w imieniu Miasta):

„W przypadku stwierdzenia rażącego, uporczywego lub niedbałego naruszenia postanowień ust. 1, w szczególności potwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu lub powtarzającymi się skargami, Wynajmujący ma prawo do wypowiedzenia niniejszej umowy z zachowaniem 1-miesiecznego okresu wypowiedzenia”.

Przypadki naruszeń klauzuli antydyskryminacyjnej mogą być potwierdzone przez organizacje pozarządowe, działające w porozumieniu z Miastem.

Miasto ma także prawo do zbierania oraz przekazywania Najemcy skarg i uwag mieszkańców m.st. Warszawy jak również osób, które uważają, że w lokalu Najemcy doszło lub dochodzi do przypadków dyskryminacji.

Najemca ma dołożyć wszelkich starań, aby odpowiedzieć na przekazane skargi.

Dodatkowe wymagania

Najemca zobowiązuje się w umowie także do tego, że zadba o:

1) przeszkolenie personelu w zakresie znajomości klauzuli antydyskryminacyjnej zawartej w umowie najmu lokalu użytkowego a także pojęcia dyskryminacji bezpośredniej oraz pośredniej i ich zastosowania w sytuacjach sprzedaży towarów oraz oferowaniu usług,

2) zapoznanie osób niezależnie świadczących usługi lub sprzedających towary w jego lokalu z podstawowymi zasadami klauzuli antydyskryminacyjnej zawartej w umowie.

źródło

Magda Dobranowska-Wittels, Klauzule antydyskryminacyjne w miejskich umowach z organizacjami społecznymi, ngo.pl, 29 czerwca 2022, https://publicystyka.ngo.pl/klauzule-antydyskryminacyjne-w-miejskich-umowach-z-organizacjami-spolecznymi (fragmenty)

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Jaka zasadę wprowadzili miasto w umowach z najemcami? 

b) Jaki był tego powód? 

c) Kto może zgłaszać przypadki dyskryminacji przez najemców lokali? Co musi zrobić najemca, gdy dotrą do niego skargi? 

Zadania

Wyobraź sobie, że w twojej okolicy otwiera się nowy klub. Ma być to eleganckie miejsce, nie wpuszcza się gości ubranych w sportowe stroje oraz nietrzeźwych. Czy takie regulacje twoim zdaniem mają charakter dyskryminacji? Zastanów się, jakie zasady wpuszczania do lokali są dozwolone, a które stanowią dyskryminację? Weź pod uwagę zarówno stałe, jak i zmienne cechy potencjalnych gości (np. kolor skory, wiek, strój, płeć, fryzura). Czy zasady przyjęte dla szkoły mogą/powinny być inne?

Bibliografia

  1. Gazeta Wyborcza, 11.06.2020, Dorota Wysocka-Schnepf, https://wyborcza.pl/7,82983,26023342,dziewczynka-z-protestu-zmieniam-swiat-stop-calling-me-murzyn.html
  2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553. Wybrane artykuły – fragmenty
  3. Magda Dobranowska-Wittels, Klauzule antydyskryminacyjne w miejskich umowach z organizacjami społecznymi, ngo.pl, 29 czerwca 2022, https://publicystyka.ngo.pl/klauzule-antydyskryminacyjne-w-miejskich-umowach-z-organizacjami-spolecznymi (fragmenty)