Polska, Świat

DYSKRYMINACJA

Agnieszka Mikulska, Maciej Sopyło

1
Tryb prezentacji

Niepełnosprawność i szczególne potrzeby

źródło

Parul Sharma, Rule of Equity, Lexpeeps, 14 June 2020, dostępne na stronie: https://shorturl.at/imvRZ 

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Czy się te obrazki różnią? 

b) Czy na którymś z nich przedstawiono sytuację dyskryminacji? 

c) Czy na którymś z nich przedstawiono równe traktowanie? 

Zadania

  1. Pomyśl o osobach z różnymi niepełnosprawnościami, np. wzroku, ruchu, słuchu. Jakie przeszkody mogą spowodować, że nie będą one mogły wziąć udziału w wyborach. Weź pod uwagę takie kwestie jak dostęp do informacji o kandydatach i programach wyborczych, dostęp do lokalu, możliwość oddania osobiście głosu. Jak powinny być przygotowane wybory i głosowanie, aby mogły w nich brać udział osoby z niepełnosprawnościami.  
  2. Zapewne w twojej szkole są organizowane zajęcia wyrównawcze. Kto może w nich uczestniczyć? Po co szkoła je organizuje? Zastanów się, jakie korzyści ma szkoła i społeczeństwo z możliwości organizowania zajęć wyrównawczych dla osób, które ich potrzebują? 
  3. Sprawdź, jakie dostosowania muszą zapewnić szkoły podczas egzaminów dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi  (np. dysleksja, dysgrafia, itp.) Dlaczego je wprowadzono? 
2
Tryb prezentacji

Dyskryminacja a wiek

O dyskryminacji ze względu na wiek możemy mówić wówczas, gdy określonej grupie ludzi odmawia się zaspokojenia jakiejś ważnej potrzeby, a głównym tego powodem jest ich wiek. Odmowa realizacji potrzeb najczęściej dotyczy sfer związanych z pracą i zdrowiem człowieka. Granica wieku, powyżej której – zdaniem osób dopuszczających się dyskryminacji – jest się już „za starym” lub poniżej której jest się „za młodym”, by realizować daną potrzebę, jest zróżnicowana. W przypadku rynku pracy zwraca się często uwagę na szczególnie trudną sytuację osób młodych (bez doświadczenia, wchodzących dopiero na rynek pracy) oraz pracowników, którzy przekroczyli 50. rok życia.

źródło

Lidia Pijawska, Joanna Kotzian, Dyskryminacja ze względu na wiek – na czym polega, jak sobie z nią radzić?, Forum odpowiedzialnego Biznesu, 2013, https://odpowiedzialnybiznes.pl/karta-roznorodnosci/aktualnosci-karta/dyskryminacja-ze-wzgledu-na-wiek-na-czym-polega-jak-sobie-z-nia-radzic/ (fragment)

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Jakie ograniczenie w realizacji praw stawia społeczeństwo niektórym grupom wiekowym? Weź pod uwagę np. prawo jazdy, możliwość korzystania ze środków transportu bez opieki, możliwość zawarcia małżeństwa,  możliwość brania udziału w wyborach ( bierna i czynna), możliwość podjęcia pracy zarobkowej? Jakie granice wiekowe obowiązują? Czym są tłumaczone? 

b) Czy te ograniczenia są dyskryminacją?

c) Czy znasz kraje, w których obowiązuje inne niż w Polsce ograniczenia dotyczące udziału w wyborach?

Zadania

  1. Zarówno młodzi jak i starsi ludzie mają trudniejszą sytuację na rynku pracy niż osoby w wieku średnim. Jakie cechy mające związek z wykonywaniem pracy przypisuje się każdej z tych grup? Które z nich mogą negatywnie, a które pozytywnie, wpływać na działalność i rozwój firmy? 
  2. Czy w Twojej szkole istnieją jakieś ograniczenia związane z wiekiem? Pomyśl o dostępie do pomieszczeń, możliwości udziału w zajęciach, biernym i czynnym prawie do udziału w wyborach do samorządu. Czy któreś z tych ograniczeń jest dyskryminacją?
3
Tryb prezentacji

Dyskryminacja i płeć

Recepcjonistka wysłana do domu, bo odmówiła noszenia szpilek. Dyskryminacja?

Nicola Thorp miała rozpocząć pracę jako recepcjonistka w londyńskiej siedzibie PwC. Jej kariera nie potrwała długo - pierwszego dnia została odesłana do domu, gdyż nie chciała założyć butów na wysokim obcasie.  

Kiedy nowa pracownica pojawiła się w recepcji położonej w londyńskim City siedziby PwC, usłyszała, że powinna założyć buty na obcasie mającym od 5 do 10 centymetrów. Ponieważ Thorp miała jedynie buty na płaskiej podeszwie, poproszono ją o wyjście i zakupienie „odpowiedniego” obuwia. Kiedy odmówiła i poskarżyła się, że pracujący z nią mężczyźni nie zostali poproszeni o to samo, została odesłana do domu bez zapłaty.

– Jeśli wytłumaczono by mi, w jaki sposób noszenie obuwia z płaską podeszwą zaszkodzi wykonywanej przeze mnie pracy, mogłabym uznać ich argumenty. Nie byli jednak w stanie tego zrobić – powiedziała Thorp. Wydarzenie miało miejsce w grudniu, jednak kiedy rozgłosiła je przy pomocy mediów społecznościowych, okazało się, że wiele kobiet miało podobne problemy. Teraz Thorp zbiera podpisy pod petycją wzywającą do zmiany praktyk w firmach tak, aby nie mogły więcej zmuszać kobiet do noszenia butów na wysokim obcasie.

– Uważam, że dress code w firmach powinien odzwierciedlać zachodzące zmiany w społeczeństwie, dlatego kobiety powinny móc nosić buty inne niż na obcasie – uważa Thorp. (…)

źródło

Recepcjonistka wysłana do domu, bo odmówiła noszenia szpilek. Dyskryminacja?, wgospodarce.pl, 12 maja 2016, https://wgospodarce.pl/informacje/25582-recepcjonistka-wyslana-do-domu-bo-odmowila-noszenia-szpilek-dyskryminacja (fragment)

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Dlaczego  Nicola Throp nie chciała włożyć w pracy szpilek - zwróć uwagę na takie kwestie jak zdrowie, bezpieczeństwo pracy, równość, charakter pracy.

b) Czy Twoim zdaniem pracodawca może wymagać określonego ubioru do pracy? Czy wymagać obowiązkowego makijażu od kobiet? 

c) Czy szkoły mogą wymagać od uczniów  określonego ubioru? Jeżeli tak, to w jakim dokumencie powinien być on określony? Jakie elementy ubioru nie powinny Twoim zdaniem być przedmiotem regulacji? 

Zadania

  1. Zastanów się, czy firmowy dress code może skutkować dyskryminacją? Czy można stworzyć takie zasady ubioru firmowego, które nikogo nie dyskryminują? Spróbuj zaproponować  niedyskryminujący dress code dla jakiejś firmy, np. zajmującej się świadczeniem usług finansowych. 
  2. Często słyszymy o dyskryminacji kobiet. Spróbuj sobie przypomnieć, jak ta dyskryminacja się objawia, czego dotyczy. Zastanów się, czy są jakieś sytuacje, kiedy kobiety i mężczyźni mogą być inaczej traktowani w pracy ze względu na płeć i nie będzie to dyskryminacja. Jeżeli tak, to podaj przykłady i uzasadnij. 
  3. Jednym z powodów gorszej sytuacji kobiet na rynku pracy jest macierzyństwo i opieka nad osobami zależnymi. Zastanów się, jakieś środki można podjąć, żeby wyrównywać sytuację kobiet i mężczyzn w tym obszarze? Weź pod uwagę takie kwestie jak urlopy rodzicielskie, dostęp do opieki instytucjonalnej nad dziećmi i osobami zależnymi, styl życia.
4
Tryb prezentacji

Dyskryminacja a orientacja seksualna i tożsamość płciowa

Walka z dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową

“Niektórzy uważają, że orientacja seksualna i tożsamość płciowa należą do drażliwych zagadnień. Rozumiem to. W czasach gdy dorastałem nikt nie rozmawiał ze mną ten temat, ani z wieloma osobami z mojego pokolenia. Jednak nauczyłem się o tym mówić otwarcie, bo chodzi o życie ludzkie. Również dlatego, że według Karty Narodów Zjednoczonych i Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka naszym obowiązkiem jest ochrona praw wszystkich ludzi na całym świecie”. - Sekretarz Generalny ONZ podczas zgromadzenia Rady Praw Człowieka, 7 marca 2012 r.

Głęboko zakorzenione homofobiczne i transfobiczne postawy, często w połączeniu z brakiem odpowiedniej ochrony prawnej przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową narażają lesbijki, homoseksualistów oraz osoby biseksualne i transpłciowe (LGBT) w różnym wieku i we wszystkich regionach świata na poważne łamanie praw człowieka. Spotykają się oni z dyskryminacją na rynku pracy, w szkołach, szpitalach, są źle traktowani i wyklęci przez własne rodziny. Często padają ofiarą przemocy fizycznej – są bite, wykorzystywane seksualnie, torturowane, a nawet mordowane. Szacunkowo w 76 państwach dyskryminujące przepisy prawne poddają karze konsensualne związki osób tej samej płci i tym samym narażają te osoby na ryzyko aresztowania, ścigania oraz karę pozbawienia wolności, a w co najmniej pięciu państwach nawet na karę śmierci. (…)

W grudniu 2010 r. Sekretarz Generalny wygłosił w Nowym Jorku przełomowe przemówienie na temat równości grupy LGBT i wezwał do powszechnej dekryminalizacji homoseksualizmu i podjęcia innych kroków, które zwalczałyby przemoc i dyskryminację grupy LGBT. “Jako osoby świadome nie wyrażamy zgody na dyskryminację, a w szczególności na dyskryminację opartą na orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Tam gdzie postawy kulturowe są sprzeczne z powszechnymi prawami człowieka, to prawa człowieka muszą być przede wszystkim przestrzegane.” - powiedział Sekretarz Generalny.

Ochrona osób LGBT przed przemocą i dyskryminacją nie wymaga stworzenia nowego zestawu praw, jak również nie wymaga opracowania nowych standardów międzynarodowych praw człowieka. Państwa są zobowiązane do przestrzegania praw człowieka osób z grupy LGBT na mocy międzynarodowego prawa i Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, jak również międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka. Każdy człowiek, bez względu na płeć, orientację seksualną lub tożsamość płciową, ma prawo do korzystania z ochrony wynikającej z międzynarodowych przepisów dotyczących praw człowieka. Każdy ma prawo do życia, bezpieczeństwa osobistego i ochrony prywatności, życia w wolności od tortur, nieuzasadnionego przetrzymywania i dyskryminacji, wolności słowa, zrzeszania się i pokojowego zgromadzenia. W odniesieniu do ochrony praw człowieka z grupy LGBT państwa są zobowiązane do:

- Ochrony przed homofobicznymi i transfobicznymi aktami przemocy.

- Zapobiegania stosowaniu tortur oraz okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania.

- Uchylenia aktów prawnych kryminalizujących homoseksualizm.

- Zakazania dyskryminacji opartej na orientacji seksualnej i tożsamości płciowej.

- Ochrony wolności słowa, prawa do zrzeszania się i gromadzenia się grup LGBT.

(…)

źródło

Walka z dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, UNIC Warsaw, https://www.unic.un.org.pl/strony-2011-2015/nowa-strona:-dyskryminacja-ze-wzgledu-na-orientacje-seksualna-i-tozsamosc-plciowa/2441 (fragmenty tekstu)

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Czy osoby LGBT podlegają specjalnej ochronie prawnej? Czy potrzebne jest stworzenie specjalnych praw dla tej grupy?

b) Jakie prawa człowieka są najczęściej naruszane w stosunku do osób LBGT?

c) Jaka wg Sekretarza Generalnego ONZ jest hierarchia ważności w kwestiach praw LGBT – postawy kulturowe czy prawa człowieka?

d) Jakie są zobowiązania państw w zakresie zapewnienie przestrzegania praw człowieka w odniesieniu do osób LGBT?

Zadania

Poszukaj w Internecie informacji na temat sytuacji osób LBGT. Czy spotykają się one z takimi samymi problemami jak opisano powyżej? Czy w Twojej opinii państwo polskie zapewnia przestrzegania praw człowieka wobec osób LGBT? Czy znasz jakieś akcje lub inicjatywy - w tym szkolne, których celem jest wsparcie osób LGBT – weź pod uwagę zarówno te, których celem jest wzmacnianie tolerancji i akceptacji, jak i respektowania praw człowieka.

5
Tryb prezentacji

Dyskryminacja rasowa

źródło

Międzynarodowa konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, otwarta do podpisu w Nowym Jorku dnia 7 marca 1966 r., Dz.U. 1969 nr 25 poz. 187, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19690250187

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) Przeczytaj definicję dyskryminacji rasowej zamieszczonej w konwencji. Dlaczego określenie to zostało ujęte w cudzysłowie? 

b) Jakiego rodzaju formy nierównego traktowania są wymienione w konwencji?

c) Konwencja zakazuje dyskryminacji w jakich obszarach?

d) Czy znasz jakieś przykłady dyskryminacji rasowej? Czy dotyczą one pojedynczych osób, czy całych społeczności? Pomyśl o przykładach historycznych, także z innych krajów. Czy znasz jakieś postaci historyczne, które są znane z walki na rzecz likwidacji dyskryminacji rasowej?

Zadania

Współczesna wiedza biologiczna nie potwierdza istnienia ras ludzkich, jednak na poziomie społecznym i politycznym używa się sformułowania rasizm i dyskryminacja rasowa. Czy Twoim zdaniem te dwa podejście się wykluczają? Zastanów się, czy zupełne odejście od kategorii rasy i dyskryminacji rasowej może przyczynić się do poprawy sytuacji  grup dyskryminowanych? A może jest odwrotnie?

Bibliografia

  1. Parul Sharma, Rule of Equity, Lexpeeps, 14 June 2020, dostępne na stronie: https://shorturl.at/imvRZ 
  2. Lidia Pijawska, Joanna Kotzian, Dyskryminacja ze względu na wiek – na czym polega, jak sobie z nią radzić?, Forum odpowiedzialnego Biznesu, 2013, https://odpowiedzialnybiznes.pl/karta-roznorodnosci/aktualnosci-karta/dyskryminacja-ze-wzgledu-na-wiek-na-czym-polega-jak-sobie-z-nia-radzic/
  3. Wgospodarce.pl, 12 maja 2016, https://wgospodarce.pl/informacje/25582-recepcjonistka-wyslana-do-domu-bo-odmowila-noszenia-szpilek-dyskryminacja
  4. Walka z dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, UNIC Warsaw, https://www.unic.un.org.pl/strony-2011-2015/nowa-strona:-dyskryminacja-ze-wzgledu-na-orientacje-seksualna-i-tozsamosc-plciowa/2441
  5. Międzynarodowa konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, otwarta do podpisu w Nowym Jorku dnia 7 marca 1966 r., Dz.U. 1969 nr 25 poz. 187, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19690250187