a) Który artykuł Konstytucji zakazuje dyskryminacji i nakazuje równe traktowanie?

b) Czym jest równe traktowanie? 

c) Co to jest dyskryminacja? 

d) Jak ustalić, czy dana sytuacja jest dyskryminacją? Jakie znaczenie ma tu pojęcie “cechy istotnej”?

e) Jakie są najczęstsze przesłanki dyskryminacji?

Czy zetknąłeś się w swoim życiu z dyskryminacją? Jeśli tak, porozmawiajcie o takich sytuacjach. Sprawdźcie, czy na pewno spełniały one definicję dyskryminacji? Jakie sfer życia dotyczyły? Czy któreś z nich dotyczyły edukacji i szkoły? Jak się zakończyły, tj jak zachowała się osoba doświadczająca dyskryminacji, jak się one zakończyły?

a) W której z wymienionych sytuacji można mówić o nierównym traktowaniu ludzi? Dlaczego?

b) W których sytuacjach można mówić o dyskryminacji? Dlaczego? Odwołaj się do pojęcia “cechy istotnej”.

1. Zastanów się, czy rozwój technologii może w przyszłości zmienić ocenę którejś z tych sytuacji - sprawić, że Twoja ocena przywołanych w materiale sytuacji pod kątem tego, czy są, czy też nie są dyskryminacją - ulegnie zmianie?
2. Przeanalizuj raz jeszcze sytuacje, które przywołałeś w ramach zadania do tematu “Co to jest dyskryminacja”. Wykorzystując wiedzę z analizy podanych w tym temacie przykładów zastanów się raz jeszcze, czy na pewno były to przykłady dyskryminacji?

a) Kim była Rosa Parks? O co walczyła?

b) Jaki jest związek walki z dyskryminacją rasową w USA z dyskryminacją?

c) Jakie obszary życia, codziennego funkcjonowania - także Twojego, także w szkole - powiązane są z kwestią równego traktowania?

d) Jakie inne postaci historyczne (poza Rosą Parks) i wydarzenia (poza walką z segregacją rasową w USA będące walką z dyskryminacją lub ideologią opierającą się na dyskryminacji, nierównym traktowaniu potrafisz przywołać?

1. Przeczytaj założenia projektu “Sprawiedliwi bez granic”: https://wystawy.sprawiedliwi.org.pl/wystawa/sprawiedliwi-bez-granic/strona-glowna/poznaj-sprawiedliwych/ [8.06.2023 r.]. Możesz także obejrzeć wirtualną wystawę: https://wystawy.sprawiedliwi.org.pl/wystawa/sprawiedliwi-bez-granic/#return=true/  [8.06.2023 r.]. Gdybyś miał wybrać z dziejów świata trzy do pięciu osób - sprawiedliwych w obszarze walki o równe traktowanie, kogo byś na niej umieścił?
2. Które obszary walki ze współczesnymi przejawami dyskryminacji mają lub w przyszłości mogą mieć dla Ciebie szczególnie znaczenie? Dlaczego?
3. Rozumienie dyskryminacji, podejście do kwestii równego traktowania w różnych obszarach życia w Polsce i na świecie zmieniało się. A w Twojej szkole? Czy Twoja szkoła pod tym względem zmienia się? Była kiedyś inna? Które obszary wymagają dalszej uwagi? Jak możesz to sprawdzić? Pomyśl o źródłach, z których możesz skorzystać (dokumenty, ludzie). Co możesz z tym zrobić? Pomyśl o działaniach, które możesz podjąć.

a) Jaki akt prawny (obok Konstytucji) reguluje (głównie) kwestie równego traktowania w edukacji? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

b) Jakie przesłanki dyskryminacji (cechy prawnie chronione) w tym obszarze wskazuje ustawa? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

c) Jakie formy dyskryminacji przewiduje ustawa? (Patrz  część “Opis zagadnienia”). Jak je rozumiesz? Podaj przykłady. (Patrz część “Przykłady”).

d) Jak prawo traktuje zachęcanie do dyskryminacji?

e) Kto musi udowodnić, że doszło do dyskryminacji - osoba, która stawia zarzut dyskryminacji czy podmiot (osoba, instytucja), któremu ten zarzut postawiono?

f) Czego może domagać się osoba stawiająca zarzut dyskryminacji?

g) Czy prawo zabezpiecza osobę stawiającą zarzut i osoby jej pomagające przed odwetem tego, komu zarzuciła dyskryminację?

h) Czym są działania wyrównawcze?

Wyobraź sobie, że czujesz się dyskryminowany/dyskryminowana w szkole. Przejrzyj różne zakładki części podręcznika antydyskryminacyjnego (dotyczące edukacji) i zastanów się:

1. Jakie prawa Ci przysługują? Co możesz zrobić Ty i Twoi opiekunowie/opiekunki prawni/prawne?
2. Kto (jakie instytucje) mogą Ci w tym pomóc?
3. Jak prawo chroni Cię w tej sytuacji?

W wielu szkołach w Polsce uczą się dziś osoby cudzoziemskie. Tacy uczniowie czy uczennice w momencie zapisywania do szkoły często nie mówią w ogóle w języku polskim, w którym odbywają się zajęcia. W związku z tym bywają traktowane inaczej. Czy to w porządku wobec polskich uczniów? Czy można uznać takie traktowanie za działanie wyrównawcze? Jeśli tak, jakie warunki powinno one spełniać, by nikt nie czuł się dyskryminowany?

a) Jaki akt prawny (obok Konstytucji) reguluje (głównie)  kwestie równego traktowania osób zatrudnionych? Jaki akt reguluje te kwestie w odniesieniu do zatrudnienia niepracowniczego? Czym jest zatrudnienie niepracownicze?  (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

b) Jakie przesłanki dyskryminacji (cechy prawnie chronione) w tym obszarze wskazuje ustawa? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

c) Czy ten katalog cech jest zamknięty? Co to oznacza?(Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

d) Jakie kryteria pracowników i pracowniczek można brać pod uwagę (ze względu na co można oceniać ich pracę)?

e) Jakie formy dyskryminacji przewiduje ustawa? (Patrz  część “Opis zagadnienia”). Jak je rozumiesz? Podaj przykłady. (Patrz część “Przykłady”).

f) Jak prawo traktuje zachęcanie do dyskryminacji?

g) Jakich informacji o Tobie pracodawca nie może żądać?

h) Co oznacza zasada równego wynagradzania?

i) Co oznacza “zakaz działań odwetowych”?

j) Jakie obowiązki nakłada prawo na pracodawcę w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami?

k) Na kim spoczywa ciężar dowodu, że prawo antydyskryminacyjne w obszarze zatrudnienia zostało złamane - na tym, kto stawia ten zarzut czy na podmiocie, któremu go postawiono?

Wyobraź sobie, że czujesz się dyskryminowany/dyskryminowana w pracy. Przejrzyj różne zakładki części podręcznika antydyskryminacyjnego (dotyczące zatrudnienia) i zastanów się:

1. Jakie prawa Ci przysługują? Co możesz zrobić Ty i Twoi opiekunowie/opiekunki prawni/prawne?
2. Kto (jakie instytucje) mogą Ci w tym pomóc?
3. Jak prawo chroni Cię w tej sytuacji?

a) Co - obok dostępu do świadczeń zdrowotnych - należy rozumieć pod pojęciem “opieka zdrowotna”? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

b) Co w zakresie opieki zdrowotnej gwarantuje Konstytucja? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

c) Jaki akt prawa polskiego (obok Konstytucji) reguluje kwestie równego traktowania w zakresie opieki zdrowotnej?  (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

d) Jakie przesłanki dyskryminacji (cechy prawnie chronione) w tym obszarze wskazuje ustawa? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

e) Jakie formy dyskryminacji przewiduje ustawa? (Patrz  część “Opis zagadnienia”). Jak je rozumiesz? Podaj przykłady. (Patrz część “Przykłady”).

f) Jak prawo traktuje zachęcanie do dyskryminacji?

g) Co oznacza “zakaz działań odwetowych”?

h) Na kim spoczywa ciężar dowodu, że prawo antydyskryminacyjne w obszarze zatrudnienia zostało złamane - na tym, kto stawia ten zarzut czy na podmiocie, któremu go postawiono?

i) Czego może domagać się osoba stawiająca zarzut nierównego traktowania?

Wyobraź sobie, że czujesz się dyskryminowany/dyskryminowana w dostępie do opieki zdrowotnej. Przejrzyj różne zakładki części podręcznika antydyskryminacyjnego (dotyczące opieki zdrowotnej) i zastanów się:

1. Jakie prawa Ci przysługują? Co możesz zrobić Ty i Twoi opiekunowie/opiekunki prawni/prawne?
2. Kto (jakie instytucje) mogą Ci w tym pomóc?
3. Jak prawo chroni Cię w tej sytuacji?

a) Co oznaczają “dobra i usługi”? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

b) Jaki akt prawa polskiego (obok Konstytucji) reguluje kwestie równego traktowania w zakresie dostępu do dóbr i usług?  (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

c) Jakie przesłanki dyskryminacji (cechy prawnie chronione) w tym obszarze wskazuje ustawa? (Wskazówka: szukaj w części “Opis zagadnienia”).

d) Jakie formy dyskryminacji przewiduje ustawa? (Patrz  część “Opis zagadnienia”). Jak je rozumiesz? Podaj przykłady. (Patrz część “Przykłady”).

e) Jak prawo traktuje zachęcanie do dyskryminacji?

f) Co oznacza “zakaz działań odwetowych”?

g) Na kim spoczywa ciężar dowodu, że prawo antydyskryminacyjne w obszarze zatrudnienia zostało złamane - na tym, kto stawia ten zarzut czy na podmiocie, któremu go postawiono?

h) Czego może domagać się osoba stawiająca zarzut nierównego traktowania?

Wyobraź sobie, że czujesz się dyskryminowany/dyskryminowana w dostępie do jakiegoś dobra czy usługi. Przejrzyj różne zakładki części podręcznika antydyskryminacyjnego (dotyczące opieki zdrowotnej) i zastanów się:

1. Jakie prawa Ci przysługują? Co możesz zrobić Ty i Twoi opiekunowie/opiekunki prawni/prawne?
2. Kto (jakie instytucje) mogą Ci w tym pomóc?
3. Jak prawo chroni Cię w tej sytuacji?