Polska, Świat

Prawa człowieka

Agnieszka Mikulska, Maciej Sopyło

Opis tematu:

Moduł dotyczy problematyki praw człowieka – tego, jakie prawa i wolności składają się na katalog praw człowieka, komu one przysługują, jak wygląda ich ochrona i jak ich bronić, gdy są łamane. Czy prawa człowieka są uniwersalne? Czy i jak zmienia się koncepcja i podejście do praw człowieka w XXI wieku?

Odniesienie do podstawy programowej:

I.18 uczeń wyjaśnia podstawy i treść praw człowieka oraz ich związek z dziedzictwem cywilizacji zachodniej (inspiracje płynące z chrześcijaństwa oraz z nauki o prawie naturalnym sięgającej czasów grecko-rzymskich);

I.19 przedstawia zasady ogólne i katalog praw człowieka wynikające z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sądowe środki ochrony praw i wolności w Rzeczypospolitej Polskiej oraz sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich;

II.9 wykorzystuje swoją wiedzę o doktrynie praw człowieka do scharakteryzowania praw i wolności podanych w Powszechnej deklaracji praw człowieka ONZ z 1948 roku i Europejskiej konwencji praw człowieka Rady Europy z 1950 roku oraz ograniczeń w ich wykonywaniu i związanych z nimi obowiązków;

VII.1 charakteryzuje główne zmiany kulturowe zachodzące w świecie zachodnim na przykładzie: ideologii „politycznej poprawności”, wielokulturowości, nowej definicji praw człowieka, rodziny, małżeństwa i płci; umieszcza te zmiany na tle kulturowego dziedzictwa Zachodu ujętego w myśli grecko-rzymskiej i chrześcijańskiej.

 

Cele zajęć:

Celem zajęć jest poznanie koncepcji i istoty praw człowieka oraz katalogu praw i wolności. Uczniowie/uczennice mają także zrozumieć ideę powszechności praw i wolności, niezbywalności, warunków ich ograniczania oraz możliwości dochodzenia swoich praw w przypadku naruszeń. Celem działań jest także refleksja nad współczesnością; jak zmieniająca się wokół nas rzeczywistość wpływa na rozwój praw człowieka, w odniesieniu do samych praw, jak i podmiotów odpowiedzialnych za ich przestrzeganie.

Kryteria sukcesu: Uczniowie:

Uczeń/uczennica wie, z czego wywodzi się idea przyrodzonych praw człowieka, potrafi wymienić przykładowe prawa i wolności człowieka, wie, które z nich nie mogą podlegać ograniczeniom. 

Uczeń/uczennica potrafi wskazać przykłady, kiedy korzystanie z praw i wolności przez różne osoby (podmioty) może prowadzić do konfliktu i wzajemnego naruszania swoich praw. Zna standardy praw człowieka w zakresie ochrony wolności słowa i mowy nienawiści.

Uczeń/uczennica zauważa, że koncepcja prawa człowieka rozwija się, obejmując nowe podmioty i zagadnienia, odnosi się też do nowych wyzwań, związanych z rozwojem technologii i społeczeństw. Potrafi podać wyzwania, jakie pojawiają się obszarze praw człowieka w związku z informatyzacją, postępem nauki lub technologii.

Ważne pojęcia/ ze wskazaniem różnych definicji jednego pojęcia

Prawa człowieka, godność osobowa, powszechność praw człowieka, niezbywalność praw człowieka, granice praw człowieka, demokracja, konstytucja, konflikt wartości, poprawność polityczna, mowa nienawiści, Europejski Trybunał Praw Człowieka, generacje praw człowieka, push back, zasada niezawracania, zakaz dyskryminacji, równe traktowanie.