Kompleks budynków Stacji Filtrów
Warszawa
źródło
W. Beczek z 21.05.2016 „Tak zmieniła się Warszawa przez 80 lat. Porównaj zdjęcia lotnicze z 1935 i 2015 roku [dostęp: 10.08.22] Dostępne w Internecie: https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/56,114944,20113405,tak-zmienila-sie-warszawa-przez-80-lat-porownaj-zdjecia-lotnicze.html
Opis
(…) Na obu zdjęciach widać kompleks budynków Stacji Filtrów. Część zabudowań została zniszczona już w 1939 roku, a Filtry przestały pracować w czasie Powstania Warszawskiego, kiedy zniszczono Halę Pomp przy Czerniakowskiej. Stacja Filtrów wznowiła pracę już wiosną 1945 roku. (…)
Zadania
1. Do zdjęcia nr 1:
a) zidentyfikuj stację filtrów na obu zdjęciach, posłuż się współczesną mapą miasta
b) porównaj ze sobą oba zdjęcia – wskaż podobieństwa i różnice i wyjaśnij z czego, Twoim zdaniem, mogą wynikać
c) sporządź krótkie kalendarium zniszczeń miasta – data + wydarzenie i wyjaśnij powód powiązania wydarzeń ze zniszczeniami
d) jeśli mieszkasz poza Warszawą lub interesują Cię dzieje innego miasta, miasteczka lub wsi w Polsce lub za granicą – sporządź podobne kalendarium trzech – czterech ważnych dla tego miejsca wydarzeń z okresu drugiej wojny światowej i wyjaśnij ich znaczenie
1. Do zdjęcia nr 2:
a) przeanalizuj zdjęcie lotnicze: określ różnice występujące na zdjęciu – zakreśl je
b) jak sądzisz, z czego wynikają różnice występujące na zdjęciu?
c) sprawdź w Internecie hasło Muranów i jego historię i wskaż wydarzenie (z datą) z czasów drugiej wojny światowej mające wpływ na wygląd tej dzielnicy w 1945 roku
d) umieść odnalezione przez siebie wydarzenie w szerszym kontekście – którego procesu historycznego dotyczyło
Fragment tekstu: „Tej nocy umarło miasto. Zniszczenie Drezna oczyma Polki”
Drezno
źródło
E. Koj z 21.02.20 „Tej nocy umarło miasto. Zniszczenie Drezna oczyma Polki” [dostęp: 10.08.22] Dostęp w Internecie: https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/31024,Tej-nocy-umarlo-miasto-Zniszczenie-Drezna-oczyma-Polki.html
Pytania
a) jak sądzisz, z jakiego powodu Anna Garbaniuk ratowała rodziców lekarza, narażając życie?
b) jakie znaczenie, Twoim zdaniem, miała użyta przez aliantów amunicja – bomby zapalające?
c) dlaczego, Twoim zdaniem, Anna Garbaniuk uważała, że strzelanie z samolotów „może było straszniejsze”?
Zadania
1. Wyjaśnij pojęcia użyte w tekście: Rzesza, Arbeitsamt, przymusowi robotnicy, alianckie naloty dywanowe
2. Rozważ psychologiczne i społeczne skutki nalotów dywanowych na niemieckie miasta w czasie drugiej wojny światowej
Teren zaminowany
źródło
M. Grzebałkowska „1945. Wojna i pokój”, Warszawa 2015, ss. 141-142, dotyczący Warszawy, po odejściu wojsko niemieckich
Pytania
Zadania
1. Wyjaśnij, z jakiego powodu armia niemiecka zaminowała Warszawę
2. Wyobraź sobie, że pełnisz funkcję oskarżyciela armii niemieckiej z drugiej wojny światowej - udowodnij, że zaminowanie Warszawy było zbrodnią wojenną. Podaj argumenty.
3. Wyjaśnij obecność wojsk rosyjskich w Warszawie 1945 roku
4. Rozstrzygnij, czy Monika Żeromska widzi w rosyjskich saperach wrogów – podaj argumenty i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do tekstu
5. Wyjaśnij, jak rozumiesz cytat: »A walka ta toczy się wśród życia normalnego, wśród straganów z bimbrem, stosów bułek, »ciuchów«” – do jakiej walki się odnosi, co oznacza według Ciebie „normalne życie”?
Smród
źródło
M. Grzebałkowska „1945. Wojna i pokój”, Warszawa 2015, ss. 149 - 150
Pytania
Zadania
1. Określ, jakie, Twoim zdaniem, skutki psychiczne wywoływała u mieszkańców sytuacja kryzysu sanitarnego w mieście
2. Określ możliwe konsekwencje społeczne kryzysu sanitarnego – na jakie sfery życia i w jaki sposób mógł mieć wpływ
3. Wyjaśnij, kogo Andrzej Pstrokoński miał na myśli, mówiąc o grobach powstańców
4. Wyjaśnij, skąd mieszkańcy Warszawy 1945 roku czerpią bieżące informacje o świecie. W jaki sposób było to możliwe, jaka infrastruktura była do tego potrzebna?
Kultura
źródło
A. Mężyński „Straty polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej”, online [dostępny: 10.08.22] Dostęp w Internecie: http://dzielautracone.gov.pl/artykuly/46-straty-polskich-dobr-kultury-w-czasie-ii-wojny-swiatowej
Pytania
Zadania
1. Wyjaśnij pojęcia: GG, SS, Reichsfuehrer SS, Armia Czerwona
2. Zważywszy na teorię rasizmu obecna w polityce władz niemieckich i życiu społecznym, także naukowym, wyjaśnij z jakiego powodu niemieccy archeolodzy kwestionowali wykopaliska polskich uczonych na terenach zamieszkałych w tym rejonie
3. Wyjaśnij na jakiej podstawie władze niemieckie uważały, że ołtarz Wita Stwosza w Krakowie świadczył o kilkusetletnich tradycjach sztuki niemieckiej w Polsce
4. Wyjaśnij dlaczego władze niemieckie nie zabraniały okradać Żydów
5. Wyjaśnij z jakiego powodu polscy bibliotekarze popierali akcję porucznika Arhardta, nie wiedząc przecież, kto wygra wojnę
6. Rozstrzygnij – o jakich „wiadomych powodach” pisze autor artykułu, które nie pozwoliły oszacować strat dla polskiej kultury po konfrontacji z ZSRR. Co sprawiło, że takie oszacowanie i odzyskanie dóbr nastąpiło po konfrontacji z III Rzeszą?
7. Wskaż zabytek w Twojej miejscowości, według Ciebie najcenniejszy i sprawdź jego historię w czasie II wojny światowej
Pytania i zadania podsumowujące
Zadania
1. Zastanów się i spróbuj opisać kwestie indywidualnego bezpieczeństwa mieszkańców w zniszczonych miastach 1945 roku
1. Rozważ infrastrukturalne i kulturowe skutki II wojny światowej w skali całego państwa – czy Twoim zdaniem trwają do dziś? – uargumentuj swoje stanowisko
Bibliografia
- W. Beczek z 21.05.2016 „Tak zmieniła się Warszawa przez 80 lat. Porównaj zdjęcia lotnicze z 1935 i 2015 roku [dostęp: 10.08.22] Dostępne w Internecie: https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/56,114944,20113405,tak-zmienila-sie-warszawa-przez-80-lat-porownaj-zdjecia-lotnicze.html
- M. Grzebałkowska „1945. Wojna i pokój”, Warszawa 2015
- E. Koj z 21.02.20 „Tej nocy umarło miasto. Zniszczenie Drezna oczyma Polki” [dostęp: 10.08.22] Dostęp w Internecie: https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/niemcy/31027,Tej-n ocy-umarlo-miasto-Zniszczenie-Drezna-oczyma-Polki.html
- A. Mężyński „Straty polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej”, online [dostępny: 10.08.22] Dostęp w Internecie: http://dzielautracone.gov.pl/artykuly/46-straty-polskich-dobr-kultury-w-czasie-ii-wojny-swiatowej