Polska, Świat

Modele polityki wyznaniowej w Polsce i na świecie.

Kamil Paździor

1
Tryb prezentacji

Zwiastun animowanego filmu „Persepolis”

Rekomendowane materiały do obejrzenia przed lekcją

źródło

GutekFilm, „Persepolis” 2007, reż Vincent Paronnaud Marjane Satrapi, zwiastun filmu,

 https://www.youtube.com/watch?v=Pvdc5MVkkxU 

Ukryj pytania/zadania

Zadania

Opowiedz czego dowiedziałaś/łeś się o sytuacji obywateli, o ustroju Iranu i o życiu kobiet na podstawie zwiastunów filmu „Persepolis”. Co jeszcze wiesz o tym państwie i jego mieszkańcach? Skąd wziął się tytuł komiksu i filmu? Dlaczego ten wyprodukowany we Francji film został zakazany w Iranie?

2
Tryb prezentacji

Konstytucja Islamskiej Republiki Iranu z 8 lipca 1989 r.

Iran i Francja konstytucje

Art. 2. Islamska Republika to system oparty na wierze w:

1. Jednego Boga […] jego wyłączną suwerenność i prawo do stanowienia prawa i konieczność podporządkowania się Jego przykazaniom;

Art. 12. Oficjalną religią Iranu jest islam i szkoła Twelver Ja’fari […]

Art. 13. Zoroastrianie, Żydzi i irańscy chrześcijanie są jedynymi uznawanymi religijnymi mniejszościami […]

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) jakie dokumenty z poprzednich stuleci są nadal źródłami prawa w Iranie i we Francji?

b) wyjaśnij różnice między relacjami państwo - religia w Iranie i we Francji, z czego wynikają?

c) na czym polega różnica w zakresie tolerancji wobec religii mniejszościowych w tych krajach?

3
Tryb prezentacji

Bo chusta odsłaniała zbyt wiele, czyli jak zapłonął Iran.

Iran - spór o chusty

Kobiety palą hidżaby, symbol obyczajowej opresji ze strony państwa, mężczyźni je wspierają. A razem chcą upadku całego reżimu. Bo dotychczasowy okazał się niewydolny pod każdym względem. Irańczycy nie chcą dłużej żyć w biedzie i izolacji od świata. Iskrą, która wznieciła ten pożar, było zakatowanie przez policję obyczajową Mahsy Amini. Bezprecedensowe protesty trwają w całym Iranie.

Anna Śmigulec: Zaczęło się od tego, że 22-letnia Mahsa Amini zmarła, bo zdaniem policji obyczajowej miała nie dość starannie założoną chustę i wystawały spod niej włosy. Teraz protesty w Iranie rozlały się już na cały kraj i według ostatnich doniesień zginęło w nich 76 osób. Co tam się wydarzyło?

Jagoda Grondecka, iranistka, dziennikarka, korespondentka "Krytyki Politycznej": Wiemy, że Mahsa Amini została zatrzymana 13 września w Teheranie, dokąd przyjechała razem z bratem ze swojego rodzinnego Kurdystanu, żeby pozałatwiać jakieś sprawy. Policja obyczajowa zauważyła ją w pobliżu stacji metra, zainterweniowała, po czym zawiozła na posterunek. I nie wiemy w gruncie rzeczy, co się wydarzyło potem. Najprawdopodobniej została po prostu skatowana przez te służby. Świadkowie widzieli, jak policjanci uderzali jej głową o samochód.[…] Na poziomie prawa wyjście bez chusty na głowie jest absolutnie zakazane. Ali Chamenei, obecny przywódca republiki islamskiej [...] podkreśla, że "trzymanie kobiet w hidżabie"- dosłownie - jest jednym z fundamentów, które ratują Iran przed popadnięciem w całkowitą zgniliznę moralną. I znowu, to jest coś, co słyszymy w wielu krajach muzułmańskich: że kobiety muszą być stosownie ubrane, żeby nie kusić mężczyzn i przypadkiem ich nie prowokować do molestowania i popełniania przestępstw seksualnych. [...]

 

źródło

Anna Śmigulec, Bo chusta odsłaniała zbyt wiele, czyli jak zapłonął Iran.

https://wiadomosci.wp.pl/bo-chusta-odslaniala-zbyt-wiele-czyli-jak-zaplonal-iran-6818052997909344a  [dostęp: 23.01.2023]

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) czy protesty w Iranie dotyczą spraw obyczajowych, religijnych, czy politycznych? Uzasadnij odpowiedź.

b) jakie znaczenie w morderstwie Mahsy Amini mogło mieć jej kurdyjskie pochodzenie?

Zadania

Jak przywódcy Iranu uzasadniają nakazy dotyczące ubioru. Podaj 3 argumenty.

4
Tryb prezentacji

Muzułmańska chusta a idea laickości we współczesnej Francji.

Francja - spór o chusty

Na początku roku szkolnego trzy uczennice z rodzin arabskich z gimnazjum Gabriel

Havez w Creil przyszły na zajęcia w tradycyjnych muzułmańskich chustach na głowach. Dyrekcja szkoły uznała to za zamach na laickość szkolnictwa i próbę wywierania presji na inne koleżanki, co - zdaniem dyrekcji - poskutkowało pogorszeniem stosunków z nauczycielami. Efektem było wykluczenie dziewcząt z uczestnictwa w lekcjach. […] W miarę doniesień prasowych o kolejnych przypadkach noszenia chust w szkołach przez młode muzułmanki zwiększała się liczba dyskusji o aktualnym funkcjonowaniu zasady laickości. Pod naciskiem środowisk muzułmańskich Rada Państwa 27 XI 1989 r. wydała oświadczenie, iż manifestowanie swojej przynależności religijnej samo w sobie nie jest sprzeczne z prawem pod warunkiem, że nie ma na celu prowokacji czy propagandy i nie odbywa się w sposób ostentacyjny. Jednocześnie ówczesny minister edukacji Lionel Jospin podjął decyzję o przywróceniu praw uczniowskich wykluczonym muzułmankom. […]

Argumentacja obrońców zasady laickości skupiła się na formułowaniu przestróg przed integryzmem niektórych środowisk muzułmańskich. Noszenie chust przez kobiety z rodzin arabskich uznano za przejaw dyskryminacji płciowej - niedopuszczalnej w kraju będącym ojczyzną praw człowieka. Nie wiadomo przecież, czy założenie tej specyficznej części garderoby było rzeczywiście dobrowolnym aktem pobożności muzułmańskiej czy zostało wywołane presją rodziny. Republikańska szkoła natomiast powinna zachować niezależność ideologiczną i filozoficzną, nie propagować żadnej religii, a raczej prezentować naukowe podejście do różnych światopoglądów. […] Trudności interpretacyjnie budził zwrot o „ostentacyjnym manifestowaniu swojej religii”, który stanowi do dzisiaj źródło zasadniczego sporu polityczno-semantycznego. Ponadto decyzję o pozwoleniu lub zakazie noszenia chust muzułmańskich pozostawiono indywidualnej ocenie dyrektorów szkół

źródło

I. Kielan-Glińska, Muzułmańska chusta a idea laickości we współczesnej Francji, 

https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/24592/KIELAN_Muzulmanska_chusta_a_idea_laickosci_2004.pdf?sequence=1&isAllowed=y  [dostęp: 23.01.2023]

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) czy obowiązujący we Francji zakaz noszenia rzucających się w oczy znaków przynależności religijnej w publicznych placówkach oświatowych jest Twoim zdaniem zgodny z francuską konstytucją? Odpowiedź uzasadnij.

b) czy zakaz ten jest Twoim zdaniem zgodny z podpisaną przez Francję Europejską Konwencją Praw Człowieka? Odpowiedź uzasadnij. 

3. Czy bohaterka filmu „Persepolis” mogłaby się dziś czuć prześladowana w Iranie za zdejmowanie, a we Francji za noszenie chusty? 

4. Jakie niebezpieczeństwa związane z ubiorem muzułmańskich dziewcząt podkreślają politycy w Iranie, a jakie we Francji? Z czego wynikają różnice?

 

5
Tryb prezentacji

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Wolność uzewnętrzniania religii w Polsce

Art. 48.

1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. […]

Art. 53.

1. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4. Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób.

5. Wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób

źródło

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

 ISAP – Internetowy System Aktów Prawnych

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483 [dostęp: 23.01.2023]

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

a) jakie ograniczenia związane z ubiorem wynikają z Konstytucji, a jakie z prawa oświatowego?

b) od którego roku, momentu życia uczeń w Polsce może samodzielnie podjąć decyzję o swojej przynależności religijnej? Przywołaj odpowiednie artykuły konstytucji.

c) czy w Twojej szkole Statut przewiduje ograniczenia w zakresie ubioru uczniów? Jakie i jak motywowane?

 

Bibliografia

„Persepolis” 2007, reż Vincent Paronnaud Marjane Satrapi, zwiastun filmu,

 https://www.youtube.com/watch?v=Pvdc5MVkkxU 

Konstytucja Islamskiej Republiki Iranu z 8 lipca 1989 r., Biblioteka Sejmowa, https://biblioteka.sejm.gov.pl/konstytucje-swiata-iran/

Konstytucja Republiki Francuskiej z dnia 4 października 1958, Biblioteka Sejmowa https://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/10/Francja_pol_010711.pdf  

Europejska Konwencja Praw Człowieka,  Europejski Trybunał Praw Człowieka; https://www.echr.coe.int/documents/convention_pol.pdf

Anna Śmigulec, Bo chusta odsłaniała zbyt wiele, czyli jak zapłonął Iran, WP Magazyn, https://wiadomosci.wp.pl/bo-chusta-odslaniala-zbyt-wiele-czyli-jak-zaplonal-iran-6818052997909344a

Koran, Przekład Musa Çaxarxan Czachorowski,  Muzułmański Związek Religijny w RP Najwyższe Kolegium Muzułmańskie 1439/2018

Biblioteka Muzułmańska; https://bibliotekamuzulmanska.pl/wp-content/uploads/2018/10/koran.pdf