Polska

Integracja i przebudowa – integrację Ziem Zachodnich i Północnych industrializacja, kolektywizacja i reforma rolna

Damian Banasiak

1
Tryb prezentacji

Produkcja przemysłowa

źródło

Rocznik statystyczny 1950, GUS, Warszawa 1951, s. 30, 36, 44-45, 49, online, [dostęp 21.06.2022], dostępny w Internecie: http://statlibr.stat.gov.pl/F?func=full-set-set&set_number=000881&set_entry=000001&format=999 

 

Ukryj pytania/zadania
?

Pytania

1) Na podstawie dwóch pierwszych tabel porównaj poziom produkcji z 1937 roku z poziomem pierwszych lat powojennych.

2) Które gałęzie przemysłu autorzy rocznika statystycznego wymienili jako najważniejsze?

3) Odpowiadając na powyższe pytanie scharakteryzuj strategię inwestycyjną władz – wskaż które gałęzie przemysłu uznane są za mniej ważne.

4) Scharakteryzuj zmiany zachodzące w zatrudnieniu w przemyśle w latach 1947-1949

 

2
Tryb prezentacji

Odbudowa

Odbudowa zniszczeń wojennych, uruchomienie starych i nowych zakładów przemysłowych  następowały po wojnie w szybkim tempie. Już od 1950 r., po zakończonym w zasadzie okresie odbudowy nastąpił intensywny okres industrializacji. W latach planu 6-letniego 1950—1955, w wyniku dużych nakładów inwestycyjnych osiągnięto przy dalszym rozwoju podstawowych gałęzi przemysłu szczególny wzrost produkcji przemysłu maszynowego, hutnictwa, energetyki i chemii. W okresie pierwszego planu pięcioletniego w latach 1956—1960 oraz drugiego planu pięcioletniego, którego realizacja rozpoczęła się od 1961 r., nastąpił dalszy intensywny rozwój przemysłu. W konsekwencji pod koniec okresu dwudziestolecia Polski Ludowej osiągnięto w porównaniu ze stanem przedwojennym i sytuacją wyjściową po drugiej wojnie światowej poważny stopień uprzemysłowienia. Wszystkie działy produkcji poza rolnictwem i leśnictwem można uznać obecnie za uprzemysłowione. Należy także stwierdzić pewien postęp uprzemysłowienia w samym rolnictwie.

 

Już w 1963 r. produkcja przemysłowa była niemal 9-krotnie większa aniżeli przed wojną w 1938 r., przy tylko 4-krotnym w tym czasie wzroście światowej produkcji przemysłowej. Wzrost ten okaże się relatywnie jeszcze większy w przeliczeniu na 1 mieszkańca. W rezultacie bowiem przy 2,6-krotnym wzroście całej światowej produkcji przemysłowej na 1 mieszkańca w porównaniu z okresem przedwojennym produkcja w Polsce wzrosła przeszło 10-krotnie.

 

źródło

S. Smoliński, J. Boroń., Główne kierunki industrializacji w Polsce ludowej [w:] Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 26, 1964, z. 4, s. 175

Ukryj pytania/zadania

Zadania

Na podstawie tekstu źródłowego sformułuj wypowiedź podsumowującą rozwój przemysłu w pierwszych latach powojennych.

 

3
Tryb prezentacji

Plan 6-letni

PLAN 6-LETNI
Założenia planu 6-letniego ogłosił 15 lipca 1950 r. wicepremier Hilary Minc.
Plan 6-letni jest planem forsownego uprzemysłowienia kraju. Wartość produkcji przemysłu socjalistycznego będzie w roku 1955 ponad -2,5 razy większa aniżeli w roku 1949. Oznacza to osiągnięcie w roku 1955 poziomu czterokrotnie wyższego od poziomu produkcji przemysłowej Polski Przedwojennej(...).
Górnictwo węgla kamiennego osiągnie w roku 1955 100 milionów ton, tj. wzrośnie o 35% w stosunku do roku 1949. Zaspokoi to w pełni rosnące potrzeby życia gospodarczego i pozwoli na wysoki poziom eksportu węgla. W 1955 roku produkcja węgla kamiennego osiągnie na głowę ludności 3,7 tony, czyli będzie jedna z najwyższych na świecie. Wystarczy powiedzieć, że produkcja węgla kamiennego na jednego mieszkańca w roku 1949 w Stanach Zjednoczonych wynosiła 2,9 tony(...).
Towarzysze! My, w krajach obozu  socjalizmu i pokoju, rozbudowujemy przemysł i rolnictwo, budujemy fabryki, szkoły i szpitale, podnosimy stopę życiową ludności, walczymy o życie coraz pełniejsze, piękniejsze i radośniejsze.
Uchwalamy nasz Plan 6-letni. Plan, który wzmocni jeszcze bardziej nasz potencjał gospodarczy i obronny. Plan , który wzmocni Polskę jako ważne ogniwo obozu pokoju, postępu i socjalizmu.

źródło

A. Patek, Z. Zblewski, Teksty źródłowe. Polska i świat w latach 1918-1993, Kraków 1998, s. 223-225

Ukryj pytania/zadania

Zadania

1) Wskaż główne założenia planu 6-letniego.

2) Przytocz fragmenty raportu wskazujące na jego propagandowy charakter.

4
Tryb prezentacji

Warunki życia w Nowej Hucie

Warunki życia w Nowej Hucie W 1949 r. ogłoszono wielki zaciąg do budowy Nowej Huty. [...] Wyjechaliśmy oboje z żoną [...], żona mieszkała w hotelu robotniczym osobno, a ja osobno. Zaciągnąłem się do pracy w Krakowskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych (...). Przyjeżdżali na budowę tacy, którzy chcieli pracować, ale było mnóstwo niebieskich ptaków. W hotelach robotniczych odbywały się pijatyki, na porządku dziennym były kradzieże. Często zgłaszali się tacy, którzy brali ubranie robocze i zaliczkę, a pracy nie podejmowali. [...] Żona otrzymała u siebie w pracy talon na radio. Był to aparat marki ,,Pionier". W tym okresie było to wielkie osiągnięcie otrzymać talon na radio lub zegarek. [...] Należałem do ZMP [Związku Młodzieży Polskiej). Chciałem się uczyć. Pamiętam, jak mi mówiono: ,,kolego, trochę później". Rzeczywiście, pracowałem po 12-14 godzin dziennie. Oprócz tego narady, zebrania, ale byłem młody, nie czułem zmęczenia. Pamiętam, że nieraz z budowy schodziłem po dwóch zmianach. [...] Wreszcie w 1952 r. otrzymaliśmy mieszkanie. Przydział otrzymała żona na dwa pokoje z kuchnią. Wielka to była radość, wreszcie własny dach nad głową. No, ale i związane z tym wydatki. Przecież trzeba było jakoś umeblować mieszkanie, a nic nie mieliśmy. Pieniędzy też nie mieliśmy wiele [...]. Mieszkanie, które dostaliśmy, było dawnym hotelem robotniczym, trzeba było wymalować, bo było brudne. [...] Meble kupiliśmy w Krakowie, bo pamiętam, że w Hucie chodziliśmy cztery dni i nic nie mogliśmy dostać, co by nam odpowiadało [...].

źródło

Pamiętniki młodzieży robotniczej. Robotnicze pokolenia, Warszawa 1980

Ukryj pytania/zadania

Zadania

Scharakteryzuj warunki panujące w Nowej Hucie. Zwróć uwagę skąd rekrutowali się mieszkańcy, jak długo pracowali, gdzie mieszkali.

Bibliografia

  1. Pamiętniki młodzieży robotniczej. Robotnicze pokolenia, Warszawa 1980
  2. Patek A., Zblewski Z., Teksty źródłowe. Polska i świat w latach 1918-1993, Kraków 1998, s. 223-225
  3. Rocznik statystyczny 1950, GUS, Warszawa 1951, s. 30, 36, 44-45, 49, [online], [dostęp 21.06.2022], dostępny w Internecie: http://statlibr.stat.gov.pl/F?func=full-set-set&set_number=000881&set_entry=000001&format=999 
  4. Smoliński S., Boroń J., Główne kierunki industrializacji w Polsce ludowej [w:] Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 26, 1964, z. 4, s. 175